W 2025 roku spory sądowe dotyczące kredytów frankowych weszły w nową fazę, charakteryzującą się dynamicznymi zmianami legislacyjnymi, ewolucją orzecznictwa oraz strategicznymi manewrami instytucji finansowych. Choć statystyki nadal wskazują na przewagę frankowiczów – w lutym 2025 roku odnotowano 85 korzystnych wyroków dla kredytobiorców, w tym 22 prawomocne oddalenia apelacji banków – rosnąca specjalizacja banków w argumentacji prawnej oraz błędy proceduralne po stronie konsumentów sprawiają, że instytucje finansowe coraz częściej odnoszą lokalne sukcesy. Kluczowe znaczenie mają również nowe regulacje, takie jak projekt specustawy frankowej, który wprowadza mechanizmy przyspieszające rozstrzyganie sporów i modyfikuje zasady rozliczeń między stronami.
| To musisz wiedzieć | |
|---|---|
| Czy bank może wygrać sprawę o kredyt frankowy? | Tak, zwłaszcza gdy umowa nie zawiera klauzul abuzywnych lub kredyt został zaciągnięty na cele biznesowe. |
| Jakie błędy proceduralne mogą kosztować frankowicza przegraną? | Należą do nich m.in. pozwanie niewłaściwego podmiotu, nieodebranie korespondencji sądowej czy niedookreślenie roszczeń. |
| Jak specustawa frankowa wpływa na spory sądowe? | Wprowadza mechanizmy przyspieszające procesy i umożliwia wstrzymanie spłaty rat od momentu złożenia pozwu. |
Aktualny krajobraz prawny w 2025 roku
W ostatnich latach problematyka kredytów frankowych pozostaje jednym z najbardziej palących zagadnień na rynku finansowym. W 2025 roku obserwujemy utrzymującą się dominację frankowiczów w statystykach sądowych, którzy dzięki korzystnym orzeczeniom coraz częściej uzyskują unieważnienie lub zmianę warunków umowy. Jednocześnie banki intensyfikują działania obronne, wykorzystując zarówno zmiany legislacyjne, jak i strategiczne podejście do prowadzenia sporów.
Dominacja frankowiczów w statystykach sądowych
Statystyki z ostatnich lat wskazują jednoznacznie na przewagę kredytobiorców walutowych. W 2024 roku aż 98% spraw dotyczących kredytów frankowych zakończyło się sukcesem frankowiczów. Ten trend utrzymuje się również w pierwszych miesiącach 2025 roku. Sądowe rozstrzygnięcia często opierają się na wykazaniu rażącej nierówności stron umowy oraz braku transparentności mechanizmu indeksacji kursu waluty. Banki próbują jednak przeciwdziałać tej tendencji poprzez wydłużanie procesów, co jest możliwe dzięki zgłaszaniu skomplikowanych dowodów oraz ekspertów biegłych od kursów walutowych. Taka strategia powoduje wydłużenie czasu trwania postępowań nawet o kilkanaście miesięcy.
Przełomowe orzeczenia Sądu Najwyższego
Kwietniowa uchwała Sądu Najwyższego z 2024 roku stanowi punkt zwrotny dla wszystkich stron zaangażowanych w spory o kredyty frankowe. Sąd Najwyższy uznał, że przedawnienie roszczeń banku o zwrot kapitału zaczyna biec dopiero od momentu świadomego zakwestionowania umowy przez konsumenta. Oznacza to ochronę dla frankowiczów przed roszczeniami dotyczącymi okresu sprzed pozwu i wymusza na bankach zmianę strategii prawnej. W odpowiedzi instytucje finansowe coraz częściej stosują klauzule arbitrażowe, chcąc przenieść spory poza system powszechnych sądów.
Czynniki decydujące o wygranej banków
Choć statystyki wskazują na przewagę frankowiczów, banki dysponują skutecznymi narzędziami prawnymi i strategicznymi, które pozwalają im wygrywać wybrane sprawy. Kluczową rolę odgrywają przede wszystkim szczegóły umowy oraz zachowanie kredytobiorcy podczas postępowania sądowego.
Brak klauzul abuzywnych w umowie
Bank może wygrać sprawę o kredyt frankowy, jeśli udowodni, że umowa nie zawierała niedozwolonych postanowień, czyli tzw. klauzul abuzywnych. Takie sytuacje najczęściej dotyczą umów zawartych po 2016 roku, gdzie zapisy dotyczące indeksacji były transparentne i jasno określone. Przykładem jest wyrok Sądu Okręgowego w Płocku, który oddalił roszczenia kredytobiorców wobec klauzuli indeksacyjnej opartej na średnim kursie NBP — mechanizm ten był wystarczająco jasny i dawał konsumentowi możliwość samodzielnego obliczenia wysokości raty.
Kredyty dla przedsiębiorców
Kolejnym istotnym czynnikiem jest status kredytobiorcy jako przedsiębiorcy lub osoby fizycznej prowadzącej działalność gospodarczą. W takich przypadkach ochrona konsumencka nie ma zastosowania, a sądy wymagają udowodnienia sprzeczności z zasadami współżycia społecznego lub rażącej niesprawiedliwości umowy. Banki odnoszą sukcesy, gdy potrafią wykazać świadomość ryzyka kursowego przez przedsiębiorcę. Przykładowo, Santander Consumer Bank wygrał kilka spraw przeciwko firmom, przedstawiając dowody na znajomość ryzyka przez klientów biznesowych.
Błędy proceduralne frankowiczów
Błędy formalne pozostają jedną z głównych przyczyn przegranych przez frankowiczów spraw sądowych. Nieprawidłowości takie jak pozwanie niewłaściwego podmiotu (np. banku sprzedającego portfel), nieodebranie korespondencji czy niedookreślenie żądań powodują oddalenie pozwu lub zawieszenie postępowania. Sprawa Sądu Okręgowego w Krakowie pokazuje przykład oddalenia powództwa z powodu braku dowodu doręczenia wypowiedzenia umowy. Dlatego staranność i profesjonalna pomoc prawna są kluczowe dla sukcesu klienta.
Wpływ specustawy frankowej na strategie banków
Specustawa frankowa uchwalona w styczniu 2025 roku zmieniła zasady prowadzenia sporów o kredyty walutowe. Nowe regulacje mają na celu przyspieszenie postępowań i poprawę sytuacji konsumentów, ale jednocześnie dają bankom narzędzia do obrony swoich interesów.
Wstrzymanie spłaty rat podczas procesu
Zgodnie z ustawą od momentu doręczenia pozwu następuje automatyczne zawieszenie obowiązku spłaty rat przez kredytobiorcę. To rozwiązanie chroni konsumenta przed egzekucją zadłużenia podczas trwania procesu i zmniejsza presję finansową. Banki wykorzystują jednak ten mechanizm do optymalizacji rezerw kapitałowych oraz zabezpieczają swoje roszczenia poprzez składanie wniosków o ustanowienie zastawu na nieruchomości klienta, co utrudnia sprzedaż mieszkania lub refinansowanie zobowiązania.
Uproszczone rozliczenia wzajemne
Dzięki nowelizacji możliwe jest wydawanie wyroków częściowych rozstrzygających najpierw kwestię zasadności roszczeń, a dopiero później ich wysokość. Banki często wykorzystują tę procedurę do proponowania ugód po przegranej w pierwszej instancji – oferują zwrot części nadpłat (40–60%) w zamian za rezygnację z dalszych działań prawnych przez klienta. Takie rozwiązania pozwalają ograniczyć koszty i ryzyko długotrwałych batalii sądowych po obu stronach.
Studia przypadków: kiedy bank wygrywa
Analiza konkretnych spraw pokazuje sytuacje, w których bank był stroną zwycięską mimo ogólnej przewagi frankowiczów na salach sądowych.
Indywidualne negocjacje klauzul
W jednej ze spraw dotyczących Deutsche Banku udowodniono indywidualne negocjowanie warunków umowy przez klienta z doradcą bankowym. Dowodem były naniesione ręcznie poprawki oraz protokoły spotkań potwierdzające świadomość i akceptację zapisów kontraktowych bez klauzul abuzywnych. Sąd uznał ważność takiej umowy i nakazał spłatę całego kapitału przez frankowicza.
Przedawnienie roszczeń
Kolejnym przykładem jest wygrana Banku Pekao SA w styczniu 2025 roku dzięki skutecznemu powołaniu się na przedawnienie roszczeń konsumenta. Kredytobiorca wiedział o wadach umowy już od 2017 roku, ale pozew złożył dopiero siedem lat później, co skutkowało zastosowaniem trzyletniego terminu przedawnienia zgodnie z nowym orzecznictwem Sądu Najwyższego.
Perspektywy na kolejne lata
Eksperci przewidują istotne zmiany na rynku sporów dotyczących kredytów frankowych w nadchodzących latach. Liczba nowych spraw ma spaść nawet o 70% do końca dekady ze względu na masowe ugody proponowane przez banki oraz kończące się terminy przedawnienia roszczeń dawnych klientów.
Z drugiej strony sektor bankowy stoi przed wyzwaniem kryzysu płynnościowego wynikającego z wysokich rezerw przeznaczanych na pokrycie potencjalnych strat związanych ze sporami prawno-finansowymi dotyczącymi kredytów walutowych – tylko w 2025 roku rezerwy te pochłonęły około 12% całkowitych zysków instytucji finansowych.
Aby ograniczyć liczbę procesów i zwiększyć efektywność rozwiązywania konfliktów, Związek Banków Polskich zaproponował obowiązkową mediację jako etap poprzedzający wniesienie pozwu do sądu. Może to wpłynąć pozytywnie zarówno na tempo rozstrzygnięć, jak i poziom satysfakcji stron.
Synteza i rekomendacje
Podsumowując aktualny stan prawny i praktykę sądową dotyczącą kredytów frankowych można stwierdzić, że banki wygrywają około 3–5% wszystkich sporów dzięki profesjonalnej obsłudze prawnej oraz błędom proceduralnym po stronie konsumentów. Kluczowym elementem dla powodzenia jest staranność przygotowania pozwu oraz korzystanie z wyspecjalizowanych kancelarii zajmujących się problematyką walutową.
Dla kredytobiorców najważniejsze jest unikanie samodzielnego formułowania żądań oraz zawsze domaganie się jednoczesnego unieważnienia umowy wraz ze zwrotem nadpłat – takie podejście maksymalizuje szanse pozytywnego rozstrzygnięcia sprawy.
Z kolei instytucje finansowe powinny inwestować w rozwój cyfrowych baz danych umożliwiających szybkie analizowanie historii korespondencji oraz zapisów umownych klientów oraz doskonalić strategie komunikacyjne ukierunkowane na polubowne rozwiązania konfliktów jeszcze przed etapem postępowań sądowych.
Zakończeniem tej analizy jest refleksja nad fundamentalnym znaczeniem transparentności i uczciwości we wzajemnych relacjach między instytucjami finansowymi a konsumentami – tylko dialog oparty na jasnych zasadach może prowadzić do satysfakcjonujących rozwiązań korzystnych dla obu stron rynku finansowego.
