Kredyty frankowe w Polsce stały się jednym z najbardziej skomplikowanych i kosztownych problemów finansowych ostatnich lat. Ich popularność wzrosła na początku XXI wieku, kiedy kurs franka szwajcarskiego był stabilny i atrakcyjny dla kredytobiorców. Niestety, gwałtowny wzrost wartości CHF względem złotego po kryzysie z 2015 roku spowodował, że raty wielu kredytów hipotecznych znacznie wzrosły, obciążając domowe budżety. W 2025 roku nastąpiły przełomowe zmiany prawne i orzecznicze, które otworzyły nowe możliwości unieważnienia umów kredytowych frankowych. Przykład Anny z Warszawy pokazuje, że dzięki tym zmianom udało się jej unieważnić umowę i odzyskać ponad 100 tysięcy złotych nadpłat, co znacząco poprawiło jej sytuację finansową.
| To musisz wiedzieć | |
|---|---|
| Co oznacza unieważnienie kredytu frankowego? | To prawne uznanie umowy za nieważną z powodu nieuczciwych klauzul, co pozwala odzyskać nadpłacone środki. |
| Jakie są główne korzyści finansowe po unieważnieniu? | Kredytobiorca może otrzymać zwrot nawet ponad 100 tys. zł wraz z odsetkami ustawowymi. |
| Jak przebiega proces sądowy w 2025 roku? | Proces obejmuje analizę umowy, przygotowanie pozwu i średnio trwa 14 miesięcy z możliwością automatycznego zawieszenia spłat. |
Podstawy prawne unieważnienia umów frankowych
Unieważnienie kredytu frankowego w Polsce opiera się na fundamentalnych zmianach w orzecznictwie oraz nowelizacjach prawa konsumenckiego. Kluczową rolę odegrały wyroki Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej (TSUE) oraz Sądu Najwyższego, które jednoznacznie wskazały na możliwość unieważnienia umów zawierających niedozwolone klauzule waloryzacyjne. W szczególności wyrok TSUE z października 2019 roku w sprawie Dziubaków przesądził o nieuczciwości przelicznika walutowego stosowanego przez banki w kredytach frankowych.
W odpowiedzi na rosnącą liczbę pozwów i wyroków korzystnych dla konsumentów, polski ustawodawca wprowadził w 2025 roku specustawę frankową. Ustawa ta nie tylko ułatwia dochodzenie roszczeń, lecz także automatycznie wstrzymuje spłaty rat po złożeniu pozwu, co znacząco odciąża budżety domowe na czas trwania procesu sądowego. Ponadto ustawa umożliwia rozliczenie wzajemnych zobowiązań stron w ramach jednego postępowania oraz natychmiastową wykonalność wyroków pierwszej instancji.
Kluczowym mechanizmem wykorzystywanym przez sądy jest teoria dwóch kondykcji. Polega ona na oddzielnym rozliczeniu świadczeń obu stron: konsument odzyskuje wszystkie wpłaty dokonane na rzecz banku (włączając odsetki i prowizje), natomiast bank może dochodzić jedynie kapitału udzielonego w dniu wypłaty kredytu. W praktyce oznacza to znaczne korzyści finansowe dla Frankowiczów oraz ograniczenie roszczeń banków do realnej wartości pożyczki.
Statystyki rynkowe na 2025 rok
Dane statystyczne potwierdzają skuteczność walki Frankowiczów o swoje prawa. W pierwszym kwartale 2025 roku do sądów wpłynęło ponad 12 tysięcy nowych pozwów dotyczących kredytów frankowych, co stanowi wzrost o niemal 20% względem poprzedniego roku. Łącznie liczba aktywnych spraw przekroczyła pół miliona, a blisko 97% wyroków kończy się korzystnymi rozstrzygnięciami dla konsumentów.
Banki zwróciły już ponad 24 miliardy złotych nadpłat, a średnia kwota zwrotu przypadająca na jednego kredytobiorcę wynosi między 150 a 190 tysięcy złotych. Co istotne, aż jedna czwarta pozwów dotyczy umów już spłaconych całkowicie lub częściowo, co dowodzi trwałości i szerokiego zakresu ochrony prawnej dla Frankowiczów.
Specustawa frankowa znacząco przyczyniła się do usprawnienia procesów sądowych – automatyczne zawieszenie spłat oraz możliwość rozliczenia wszystkich roszczeń wzajemnych skróciły przeciętny czas postępowań o kilka miesięcy. To ważny sygnał dla osób rozważających krok prawny – obecnie proces jest bardziej przewidywalny i mniej uciążliwy finansowo.
Proces unieważnienia kredytu krok po kroku
Unieważnienie kredytu frankowego wymaga systematycznego podejścia i wsparcia specjalistycznych kancelarii prawnych. Pierwszym etapem jest przygotowanie kompletnej dokumentacji. Niezbędne są oryginały umowy wraz ze wszystkimi aneksami, harmonogramy spłat oraz dowody dokonanych wpłat – takie jak potwierdzenia przelewów czy wyciągi bankowe. Warto również zdobyć zaświadczenie o aktualnym stanie zadłużenia lub jego braku.
Kolejny krok to szczegółowa analiza prawna umowy pod kątem obecności klauzul abuzywnych – przede wszystkim dotyczących przelicznika walutowego CHF/PLN oraz braku należytej informacji o ryzyku kursowym. W wielu przypadkach kancelarie oferują bezpłatną ocenę szans procesowych przed podjęciem decyzji o wniesieniu pozwu.
Po pozytywnej analizie następuje złożenie pozwu do sądu okręgowego właściwego miejscowo dla kredytobiorcy. Opłata sądowa wynosi maksymalnie tysiąc złotych lub 5% wartości przedmiotu sporu – zwykle mieszczącej się między 150 a 350 tysiącami złotych. Postępowanie trwa średnio około czternastu miesięcy dzięki specjalnym wydziałom ds. spraw frankowych działającym od początku roku.
Skutki unieważnienia umowy
Dla kredytobiorców najważniejszym efektem unieważnienia jest zwrot nadpłaconych środków – przeciętnie jest to kwota od 80 do 120 tysięcy złotych. Największe zwroty przekraczają nawet kilkaset tysięcy złotych. Do tego dochodzą odsetki ustawowe naliczane od momentu złożenia pozwu do wydania wyroku – przy obecnej stopie referencyjnej NBP plus marża banku daje to dodatkowe kilkadziesiąt tysięcy złotych korzyści.
Równie istotna jest kwestia uwolnienia się od dalszych zobowiązań wobec banku oraz wykreślenia hipoteki z ksiąg wieczystych nieruchomości w ciągu miesiąca od prawomocnego wyroku. Dla większości Frankowiczów oznacza to pełną swobodę dysponowania mieszkaniem czy domem – możliwość sprzedaży lub refinansowania bez zgody banku.
Wyzwania i ryzyka procesowe
Pomimo korzystnych zmian prawnych, proces unieważniania kredytu niesie ze sobą pewne ryzyka i wymaga sprawnej organizacji działań prawnych. Kluczowym zagrożeniem jest przedawnienie roszczeń bankowych – zgodnie z obowiązującym prawem upływa ono trzy lata od ostatniej spłaty raty kredytu. Dlatego niezależnie od sytuacji warto niezwłocznie rozpocząć procedurę dochodzenia swoich praw.
Koszty procesu mogą oscylować między ośmioma a piętnastoma tysiącami złotych przy pełnym cyklu postępowań (w tym apelacji). Na szczęście w zdecydowanej większości przypadków (ponad 90%) są one zwracane przez banki zgodnie z przepisami Kodeksu postępowania cywilnego.
Perspektywy na przyszłość
Orzecznictwo sądowe wskazuje na rosnącą tendencję do przyznawania Frankowiczom dodatkowych odszkodowań za negatywne skutki psychiczne i utracone korzyści finansowe – średnio stanowią one około 10–15% wartości zwracanych środków. Jednocześnie obserwujemy spadek liczby ugód pozasądowych na rzecz pełnego rozstrzygnięcia sporów przed wymiarem sprawiedliwości.
Z punktu widzenia rynku mieszkaniowego następuje stabilizacja cen nieruchomości oraz znaczne ograniczenie udziału kredytów walutowych – obecnie stanowią one mniej niż trzy procent wszystkich zobowiązań hipotecznych w Polsce. Banki promują teraz bezpieczne rozwiązania ze stałym oprocentowaniem i brakiem ryzyka kursowego.
Podsumowując, unieważnienie kredytu frankowego pozostaje ważnym narzędziem ochrony praw konsumentów w Polsce w roku 2025. Dzięki korzystnym zmianom legislacyjnym i skutecznemu orzecznictwu coraz więcej osób odzyskuje kontrolę nad własną sytuacją finansową oraz znaczące kwoty pieniędzy. Ze względu na ryzyko przedawnienia roszczeń eksperci zalecają podjęcie działań bez zbędnej zwłoki.
